NL EN

Belgische wapens in Jemen:

de slag in de Jabaravallei

afbeelding: Yemen Wrath

introductie

Saudi Arabië is de belangrijkste klant voor Belgische wapens. In de laatste 30 jaar ging zowat een derde van de Belgische wapenexport naar dit land. In 2019 had zelfs tussen 50% en 75% van de Belgische wapenexport Saudi Arabië als eindbestemming. Deze wapenexport werd door Vredesactie, samen met de Ligue des droit humain en CNAPD, voor de Raad van State aangevochten en deze heeft alle exportvergunningen geschorst bestemd voor Saudische militaire eenheden actief in de oorlog in Jemen. Meer specifiek betreft dit de Saudische Nationale Garde.
Volgens de Waalse gewestregering, die deze exportvergunningen aflevert, is deze Nationale Garde enkel actief in Saudi Arabië en niet in militaire operaties buiten het land. Het zou bijgevolg niet deelnemen aan de oorlog in Jemen, maar enkel betrokken zijn bij de bescherming van de Saudische grenzen. Dit onderzoek toont aan dat dit niet correct is.

In dit rapport documenteren we de betrokkenheid van de Nationale Garde in een (mislukte) militaire operatie in Jemen. Eind augustus-begin september 2019 ondersteunde het Jemenitische strijders in een offensief tegen de Houthi-rebellen. Dit offensief trachtte op te rukken naar Kitaf in het noorden van Jemen, maar strandde in Wadi Aal Abo Jubarah of de Jabara-vallei. We documenteren ook het wijdverspreide gebruik van Belgische wapens door de Nationale Garde tijdens zijn militaire activiteit in Jemen. We verzamelden video materiaal van deze gevechten, reconstrueerde de loop van gebeurtenissen en verifieerde we plaatsen en wapens die te zien zijn in deze video’s. De Houthi media accounts op YouTube, waarvan we een groot deel van ons bronmateriaal haalde, zijn recent offline gehaald. Maar we hebben de meest representatieve video’s gebruikt in dit onderzoek terug online gepubliceerd.

Belgische wapens en munitie

Op deze video’s konden we een breed gamma van Belgische wapens identificeren die gebruikt werden in de Saudische posities op Jemenitisch grondgebied en door de Saudische soldaten die deelnamen aan het offensief van de Nationale Garde. Verschillende van deze munitiedozen vermelden expliciet de Nationale Garde als bestemmeling. De aanwezigheid van LAVs (LAV = Light Armoured Vehicle, een type pantservoertuig dat enkel door deze Nationale Garde gebruikt wordt) in dit offensief en bij deze posities toont dat deze legereenheid actief betrokken is bij militaire operaties in Jemen.

We observeerden de volgende wapens en munitie van Belgische origine:

FN Herstal

FN M2HB

(met een FN munitiedoos)

FN MAG (links) — F2000 (rechts)

FN SCAR-L

FN munitie

FN munitie

Munitie geproduceerd door FN munitie, herkenbaar aan de FNB in het lot nummer, blijkt aanwezig in allerlei kalibers. Hier zien we 7.62mm munitie, gebruikt in de FN MAG en in andere machinegeweren, en 12.7mm munitie (aangeduid met 0.50 inch), dat gebruikt wordt met de M2HB.

Het is mogelijk dat sommige van dit FN materiaal geproduceerd is in de VS. Maar het moet duidelijk zijn uit deze observaties dat alle FN materiaal dat geëxporteerd wordt naar Saudi Arabië, en zeker met bestemming de National Guard, uiteindelijk in militaire operaties in Jemen kan gebruikt worden. Daarbij komt dat uit de exportstatistieken blijkt dat heel wat wapens rechtstreeks uit België naar Saudi Arabië geëxporteerd worden. De gegevens over gevaarlijke goederen aan boord van de Bahri schepen, die eerder met openbaarheid van bestuur verkregen werden, vermelden gelijkaardige munitie.

Mecar

Mecar 84mm RCL

(lot n° zichtbaar)

Zelfde doos met product beschrijving en vermelding van de Saudische Nationale Garde als bestemmeling.

Mecar handgranaten

Mecar 25mm munitie

(doos rechts in beeld)

Andere

Eryx

Verpakkingen van de Eryx, een Franse antitank-raket geproduceerd door MBDA, kunnen op verschillende plekken geobserveerd worden.

Een conflict lokaliseren

De meeste videobeelden werden verspreid op 28 en 29 september 2019 na een persconferentie door de Houthi. Houthi woordvoerder Sarea presenteerde op deze persconferentie de militaire overwinning die ze behaald hadden tegen de Saudische en Jemenitische strijdkrachten. Hij stelde dat 3 militaire brigades van het Jemenitische leger en een Saudisch regiment zich hadden overgegeven en dat duizenden soldaten gevangen waren genomen in een offensief nabij Najran (een grensstad in Saudi Arabië). Hij stelde ook dat ze ongeveer 150 km² aan terrein binnen Saudi Arabië bezet hielden. De Saudische regering ontkende de gevangenneming van zijn troepen en de bezetting van zijn territorium.
Terwijl de beelden duidelijk zich overgevende soldaten en vernield materiaal tonen, waren verscheidene media toch voorzichtig met het verhaal omdat de claims van de Houthi, zoals aantal en origine van de krijgsgevangenen, noch de locatie of timing van de beelden geverifieerd konden worden. Het was op dat moment onduidelijk of de beelden gemaakt waren in Jemen of in Saudi Arabië, en of ze alle voortkwamen van dezelfde gebeurtenissen of eerdere een assemblage van beelden van diverse gebeurtenissen was. In dit rapport hebben we de beelden zo goed als mogelijk geverifieerd en presenteren we wat gereconstrueerd kan worden van de gebeurtenissen.

De gebeurtenissen kunnen opgedeeld worden in 3 fases.

Alle beelden waarvan we de lokatie konden bepalen, blijken gemaakt te zijn in Jemen. We vonden geen bewijs van een grensoverschrijdend tegenoffensief in Saudi Arabië.
De volgende kaart toont de lokatie van de beelden die geverifieerd werden in die rapport.

image: Copernicus (via Google Earth)

  • 23-29 augustus 2019

    De start van het offensief

    Volgens de verklaringen van zowel de Jemenitische strijders als de Houthi-rebellen startte het offensief van de Jemenitische milities in de avond van 23 augustus. Ze trokken de Jabara vallei binnen op 26 augustus en de daaropvolgende omsingeling bleef duren tot 29 augustus. Het grootste deel van deze Jemenitische militie werd gevormd door de Fatah brigade en was versterkt door strijders uit andere brigades. De Fatah brigade bestaat voornamelijk uit huurlingen afkomstig uit Taiz en Ibb, maar werd opgezet door Saudi Arabië in 2016 om tegen de Houthi te vechten in de grensstreek van Najran. Ze is officieel erkend als een brigade door het Jemenitische leger, maar is in praktijk actief onder Saudische controle. Jemenitische strijders stelden dat 1500 tot 2000 van hun krijgsgevangen werden genomen.

    De beschikbare beelden van de gevechten in deze eerste fase zijn beperkt en ook moeilijk te geolokaliseren. Ze tonen vooral de verovering van geïmproviseerde verschansingen, waarschijnlijk in de heuvels rond de Jabara vallei, en de vernietiging van M-ATVs. Het materiaal gepubliceerd door de Houthi toont verder het vervolg met beelden van zich overgevende en krijgsgevangen Jemenitische strijders en buitgemaakte voertuigen.

    Gebaseerd op de beelden gepubliceerd door de Houthi, waren deze Jemenitische strijders uitgerust met militaire voertuigen (Oshkosh M-ATV's, M113's, ... — alle met kentekens die naar de Saudische strijdkrachten verwijzen) en Toyota pickup trucks. In deze fase konden we geen directe betrokkenheid op de grond van de Saudische Nationale Garde observeren. Wel was er Saudische betrokkenheid via luchtaanvallen (zichtbaar op sommige van de beelden met zich overgevende strijders). We hebben daarom geen uitgebreide poging gedaan om deze beelden te lokaliseren. Wel blijken de verklaringen van zowel de Jemenitische strijders die deelnamen aan het offensief en de Houthi over deze gebeurtenissen grotendeels met elkaar overeen te stemmen.

  • rond 1 september 2019

    Het offensief en de aftocht van de Saudische Nationale Garde

    In de tweede fase ondernam de Saudische Nationale Garde een poging om de omsingeling van de Jemenitische militie te doorbreken en rukte het op met een kolonne van voornamelijk LAVs en M-ATVs over de weg vanuit de Alfare vallei naar de Jabara vallei. Het eerste visuele materiaal over dit offensief is een video die gepost werd op 1 september 2019 op de Facebookpagina van Sjeik Radad Al-Hashimi, de commandant van de Fatah brigade. De beschrijving bij de hergepubliceerde beelden op een Houthi-YouTube account (nu offline) suggereert dat deze opmars plaatsvond op 28 augustus, maar deze datum kon niet geverifieerd worden. We konden deze video niet precies lokaliseren, maar het zicht op de bergen komt overeen met dat op een ander videofragmentander videofragment gemaakt door de Houthi in de Jabara vallei na de veldslag. Verder kan deze kolonne gezien worden op deze video over deze gebeurtenissen.

  • Drie Saudische M-ATVs in een hinderlaag op de weg tussen de Alfare en de Jabara vallei

    Drie M-ATVs die vernietigd werden op de weg naar de Jabara vallei behoorden waarschijnlijk tot de achterhoede van deze kolonne. Deze M-ATVs zijn nog steeds te zien op de satellietbeelden en reden naar het zuiden. Gezien de Houthi reportage over de gebeurtenissen in en op de weg naar de Jabara vallei de algemene chronologie van de gebeurtenissen lijkt te respecteren, suggereert dit dat deze M-ATVs met Saudi soldaten tot dit Saudische offensief behoorde.

    Deze door de Houthi gemaakte reportage toont van 14:49 tot 18:31 de vernietiging van 3 M-ATVs in een hinderlaag. De wrakken van deze M-ATVs kunnen nog steeds gevonden worden op de Google maps satellietbeelden en waren nog niet aanwezig op de beelden gemaakt op 21 july 2019. Het videofragment start met een beeld van de weg en zoomt in op de latere hinderlaagplek.

    We hebben een aantal herkenningspunten aangeduid met enkele kleurlijnen.

    • — de twee driehoekvormige aarden hellingen (groen)
    • — de serie rotsen tussen beide driehoekige hellingen (rood)
    • — de steile rotskant aan de andere zijde van de weg (blauw)
    • — de heuvel oostelijk van de weg (geel)

    Ook de vorm van de weg (2 linksdraaiende bochten met een zwakke rechtsdraaiende bocht ertussen – zichtbaar van 15:22 tot 15:30) en de positie van de M-ATVs komt overeen met het videofragment.

    We kunnen dus concluderen dat deze gebeurtenissen op deze plaats op de weg tussen de Alfare vallei en de Jabara vallei plaatsvonden.

  • Het wrak van een LAV in de Jabara vallei

    Het wrak van een LAV bij het begin van de Jabara vallei vormt een visueel bewijs van de poging van de Saudische Nationale Garde om de omsingeling te doorbreken. Het wrak is zichtbaar op Google Maps, terwijl het afwezig op eerdere satellietbeelden. Sommige Houthi videos over deze gevechten tonen dit wrak en zijn omgeving in detail. Dit laat ons toe te verifieren dat het voertuig op deze ple op de satellietbeelden inderdaad een LAV van de Saudische Nationale Garde is.

    Het is zichtbaar op de volgende videos:

    De video fragmenten die deze LAV tonen verschillen van de satellietbeelden: op de satellietbeelden is de oriëntatie van de LAV gewijzigd en lijkt het opnieuw omgedraaid en op zijn wielen gezet te zijn. Een mogelijke verklaring is een poging om dit wrak te verwijderen. De visuele details in de video van de omgeving komen anderzijds wel degelijk overeen met de satellietbeelden en maken aannemelijk dat het om dezelfde LAV gaat.

    Vanuit het eerste kijkrichting naar het oosten komen de nabijgelegen struiken (groen) en puin (oranje) overeen met de satellietbeelden. Ook sommige gebouwen (lichtblauw) in de achtergrond zijn zichtbaar, net als een bijkomend gebouw op een heuveltop (blauw).

    Beelden vanuit de tweede kijkrichting naar het zuidwesten zijn te zien op verschillende video’s vanuit licht verschillende gezichtspunten. In deze kijkrichting komen struiken (groen), gebouwen (roze), (lichtblauw) en donkerblauw) overeen met de satellietbeelden.

  • De aftocht onder vuur van de kolonne LAVs

    De door de Houthi gemaakte beelden van deze tweede fase in de gevechten toont verder de aftocht van de LAVs over de weg van de Jabara vallei naar de Alfare vallei in het noorden, terwijl ze die onder vuur nemen.

    De Houthi reportage toont (van 20:08 tot 20:58) verschillende LAVs en andere voertuigen onder hoge snelheid naar het noorden rijden, terwijl ze onder vuur genomen worden. Deze video toont gelijkaardige scènes op andere punten, maar deze specifieke scène kan eenvoudig geverifieerd worden door de bijzondere vorm van de weg, een rechthoekige uitstulping langs de bergen. Verder komen verschillende visuele details overeen met de satellietbeelden.

    De close-up van de eerste bocht toont een vlakke uitsparing (geel) voor de bocht met een vegetatiepatroon gelijk aan de satellietbeelden. Ook de steile zijde naast de weg (blauw) en het erboven gelegen patroon van rotsen (rood) op de helling voor de steile bergwand komt overeen.

    Wanneer de camera uitzoomt en de hele berg toont zien we dat verschillende onderscheiden rotsen en lijnen overeenkomen (oranje), net als de positie van de top en het plateau langs de berg (donker oranje). Tenslotte zien we ook een landverschuiving met rotsen (donkerrood) in de vallei beneden de weg.

  • Vernielde LAVs op de weg tussen de Jabara en de Alfare vallei

    Tijdens de aftocht blijken meerdere LAVs vernietigd te zijn op deze weg. Verschillende beelden in de video kunnen gelokaliseerd worden en verbonden worden met wrakken zichtbaar op de satellietbeelden.

    De aftocht van de Saudische Nationale Garde richting Alfare vallei gebeurde niet zonder verliezen. De Houthi reportage toont van 23:55 tot 27:07 5 vernietigde LAVs. 2, mogelijk 3, van deze LAVs zijn nog steeds zichtbaar op de satellietbeelden van 30 mei 2020 en waren niet aanwezig op de beelden van 21 juli 2019. Ook de details van de omgeving zichtbaar op de video komt overeen met de satellietbeelden.
    LAV1 en LAV2 zijn op de satellietbeelden nog steeds gepositioneerd zoals te zien is in de video. De LAV die over de weg gereden wordt om die te blokkeren, en vervolgens in brand wordt gestoken, is mogelijk aan de kant geschoven en zichtbaar als LAV3. Anderzijds is het voor dit laatste punt moeilijk om uit te maken of het inderdaad gaat om een uitgebrand wrak van een LAV. De 2 LAVs die op de video te zien zijn in de vallei naast de weg, kunnen niet meer teruggevonden worden op de satellietbeelden en zijn mogelijk verwijderd.

    Een eerste duidelijk detail is het gat (geel) in het asfalt nabij LAV1, terwijl ook de steile rotswand langs de oostelijke zijde van de weg overeenkomt.

    Ook de heuvels zichtbaar in de noordelijke kijkrichting van LAV1 naar LAV2 komen overeen met Google Earth. De dichtstbijzijnde heuvel (lichtblauw) wijkt af, maar dit is mogelijk een gevolg van de niet zeer accurate berekening en smoothing door het algoritme van dit programma.

    Ook in de beelden in de westelijke kijkrichting stemmen overeen met de satellietbeelden. De steile helling van de bergwand (rood) en enkele gebouwen in de vallei (groen) zijn zichtbaar.

  • Zoals eerder gesteld, tonen deze LAVs de betrokkenheid aan van de Saudische Nationale Garde in militaire operaties in Jemen. Tijdens deze operaties maken ze ook gebruik van in België geproduceerde wapens, zoals blijkt uit de F2000 die door een Houthi soldaat uit één van de LAVs gehaald werd.

    Op basis van deze geverifieerde videobeelden kunnen we dus concluderen dat de Saudische Nationale Garde actief was in offensieve gevechtsoperaties in de Jabaravallei.

  • Het Houthi tegenoffensief

    In de derde fase verjaagt het Houthi tegenoffensief de Saudische troepen uit hun posities in de Alfare vallei en uit de voorposten die ze in dit gebied opgezet hebben. Een tweede door de Houthi gemaakte video geeft een chronologisch opgebouwd beeld van de gebeurtenissen rond de Alfare vallei, waarbij de Houthi gedurende enkele dagen een hele reeks van Saudische posities veroveren.

    De eerste dag toont de gevechten rond een positie net ten zuiden van de Alfare valley, terwijl de terugtrekkende LAVs passeren. Vanaf deze positie starten de Houthi met het heroveren van territorium op de Saudische militairen en zien we posities veroverd worden die langdurig onder Saudische controle stonden.

  • Vernietiging positie en M-ATV bij ingang Alfare vallei

    De Houthi video toont de laatste aanvallen op de terugtrekkende troepen van de Nationale Garde vanuit de Jabara vallei en de verovering van de Saudische positie nabij de ingang van de Alfare vallei.

    Het eerste deel van de Houthi video toont van 0:42 tot 6:24 toont de laatste aanvallen op de terugtrekkende troepen van de Nationale Garde vanuit de Jabara vallei en de verovering van de Saudische positie nabij de ingang van de Alfare vallei op de weg 1556. Eerst zien vanuit zuidelijk gelegen gezichtspunten de passage van de LAVs en andere voertuigen en aanvallen op die voertuigen en de positie. Vervolgens zien we beelden vanop de veroverde positie vanuit diverse hoeken en gezichtspunten. Na dit fragment worden beelden getoond van tenten en mortieren in de kleine vallei achter deze voorpost en voor de laatste heuvels voor de Alfare valley (7:05 – 8:05). In de geolokalisatie concentreren we ons op de voorpost.

    Op Google Maps is deze Saudi positie aangeduid als een benzinestation. De nabijgelegen bergen en hellingen (oranje) en de curve van de weg zichtbaar op de beelden gemaakt op deze positie komen overeen met de satellietbeelden.

    Het uitzicht op de Alfare vallei stemt ook overeen. Op de beelden vanuit deze positie (4:50-4:58) kunnen we 5 omwalde terreinen met gebouwen (rood) herkennen gesitueerd aan de noordzijde van de Alfare vallei.

    Tenslotte blijken ook verschillende kleine details overeen te stemmen. In de volgende screenshots gemaakt vanuit 2 verschillende gezichtspunten kunnen verschillende elementen onderscheiden worden die ook zichtbaar zijn op de satellietbeelden. Aan de rechterzijde van de opwaarts lopende weg: eerst verschillende struiken (donkergroen) deels in een lichter gekleurd terrein (lichtgroen), een langere aardverschuiving met verschillende onderscheidbare stenen, een verzameling van onderscheidbare rotsen (paars) en een kleinere aardverschuiving (wit). In de tweede screenshot is aan de rechterzijde van de weg een kleine uitwijkstrook (geel) zichtbaar. De satellietbeelden tonen ook een donkere schaduw op de weg op het punt waar een geïmmobiliseerd voertuig zichtbaar is in de video (bv. 6:09-6:15), wat brandsporen kunnen zijn.

    De video toont ook een FN M2HB machinegeweer buitgemaakt op de Saudi positie (5:04-5:07).

    Een machinegeweer met vergelijkbare vorm kan opgemerkt worden in de Saudi positie op de heuveltop (6:39-6:41), maar de beelden laten geen grondige verificatie toe.

  • De video toont de aanwezigheid van een FN M2HB machinegeweer op deze positie, en mogelijk nog één op de positie op de heuveltop. Een vergelijkbare M2HB is op te merken op 9:23-9:29 op een andere voorpost (niet gelokaliseerd, maar waarschijnlijk aan de zuidoostelijke zijde van de Alfare vallei). Deze zware machinegeweren van FN zijn ook te zien in latere delen van de video en behoren blijkbaar tot de standaard uitrusting van deze Saudi voorposten.

    De volgende dag toont een reeks gevechten rond het oostelijke deel van de Alfare vallei. De Saudische militairen worden aangevallen in de vallei, en ook verjaagd uit hun posities in de bergen aan de noordkant van de Alfare vallei.

  • Positie aan de noordkant van de Alfare vallei

    Een fragment van deze Houthi video toont van 11:55 tot 13:01 de vernietiging van een Saudi positie op de berg ten noorden van de Alfare vallei nabij een eerder vernietigde pyloon. Deze positie en de pyloon kunnen gelokaliseerd worden op Google Maps.

    De video toont een zicht in 2 richtingen. Het eerste toont een klein plateau (geel) en een zicht in de vallei, met de heuvels (rood) die de nauwe passage omsluiten tussen het oostelijke en westelijke deel van de Alfare vallei. Het patroon van de bomen (groen) zichtbaar in de vallei komt exact overeen met de satellietbeelden.

    De tweede kijkrichting toont op een groter plateau de pyloon (blauw), die enkele jaren voordien vernietigd werd.

    De lokatie wordt ook bevestigd door het video fragment dat een Saudische luchtaanval toont (12:21-13:00), gezien zowel vanuit de vallei als vanuit het gezichtspunt nabij de positie, op de pyloon in een poging om de Houthi aanval te stoppen.

  • De Alfare vallei

    Deze video toont van 13:37 tot 13:55 een beeld vanop de heuvel naar het zuidelijke deel van de Alfare vallei. De volgende beelden tot 17:24 tonen de verkenning door de Houthi strijders van dit deel, vanwaar de Saudische strijdkrachten reeds gevlucht zijn.
    Deze beelden kunnen gelokaliseerd worden op Google Maps.

    Het patroon van de weg, de positie van de omwalde terreinen en de gebouwen daarin komen exact overeen met de satellietbeelden, zoals gezien kan worden in de volgende afbeeldingen.

  • Hierna verplaatste de gevechten zich naar het oosten. De video toont voornamelijk de gevechten op een groot plateau en de verovering van verscheidene posities op en rond dit plateau. Eerst worden de Saudische voertuigen op het plateau, LAVs en andere, aangevallen met anti-tank raketten (20:54-22:42). Later wordt de positie na een hevig vuurgevecht veroverd door de Houthi strijders (22:43-28:44). Een breed gamma aan Belgische wapens en ammunitie kan gezien worden tussen de overblijfselen van deze posities op het plateau.

  • De Saudische positie op het plateau ten noordwesten van de Alfare vallei

    Deze video toont een gevecht op een groot plateau, met de verovering van een vaste versterking. De Saudische voertuigen op het plateau, LAVs en andere, worden eerst aangevallen met anti-tank raketten (20:54-22:42). Later wordt de positie na een hevig vuurgevecht veroverd door de Houthi strijders (22:43-28:44).
    Deze positie is terug te vinden op Google Maps.

    De video toont drie verschillende perspectieven (1, 2, 3) opgenomen vanop dezelfde positie (A) van waaruit de positie werd aangevallen. Verder toont het beelden opgenomen binnen de veroverde Saudi positie (B). De volgende afbeelding toont de perspectieven gebruikt om deze lokatie te verifiëren.

    Punt A – Perspectief 1

    De video toont op 22:59 twee Jemenitische strijders schietend op de Saudische positie (rode cirkel). Zij staan op een vlak stenen platform (wit) dat uitsteekt van een zijkant van de plateauhelling. Het gebied wordt afgeschermd door een rotsblok, gebruikt als dekking. Aan de rechterzijde van de frame kan op een afstand een afgevlakte, licht boven de grond uitkomende, rotsformatie (blauw) onderscheiden worden.

    Het vlakke natuurlijke platform (wit) waarop de strijders staan en de rotsformatie (blauw) in de verte zijn op 22:44 beter zichtbaar. De rotsformatie heeft een lange, scherpe zijde en een kleine heuvel aan de linkerkant.

    Dezelfde rotsformatie is in groter detail zichtbaar op 23:34. Links in beeld staat een Houthi, vurend op de Saudische positie, op een tweede, kleiner natuurlijk platform (paars) dat zichtbaar is op de satellietbeelden. Daarachter verschijnt de afgevlakte rots met scherpe randen (blauw) met een verhoging aan zijn linkerzijde (lichtblauw vierkant). Een ronde rots (lichtblauwe cirkel) vlakbij de rand aan de rechterzijde geeft een bijkomend identificeerbaar element.

    Deze natuurlijke kenmerken kunnen teruggevonden worden op de satellietbeelden.

    Een breder satellietbeeld toont alle tot nu toe geïdentificeerde elementen: de Saudische positie (rood), het grootste natuurlijke platform (wit), het tweede kleinere platform (paars), en de rotsformatie met heuvel en scherpe randen (blauw).

    Punt A – Perspectief 2

    Op 24:23 draait de camera naar het zuidwesten om de explosie van waarschijnlijk een artillerieprojectiel op te nemen. Dit laat toe verschillende elementen in de nabijgelegen canyon te identificeren. Van links naar rechts: vierkante en ronde rotsen (rood), een lineaire vorm op het grondoppervlak (oranje), een puntige bocht in de weg (geel), de rotsen op de tegenoverliggende wand (blauw), kleinere rotsen (lichtblauw), een boom (groen) naast een vlak stoffig terrein (oranje rechthoek).

    Punt A – Perspectief 3

    Later, op 24:33, draait de camera naar het westen en focust het op een explosie in de verte. Dichterbij de camerapositie kan een pickup truck met een rots (rood) aan de overzijde van de weg (geel) gezien worden. De weg is in delen zichtbaar, maar de vorm is identificeerbaar op de satellietbeelden. Het centrale deel omvat een donkere verhoging (blauw), met links daarvan een lichter gekleurde strook met dezelfde richting (lichtblauw). Op de satellietbeelden is het gezichtspunt A ook aangegeven (wit). Een pickup truck is enkel zichtbaar op de beelden van maart 2019. Dit kan natuurlijk een verschillende pickup zijn, maar het toont dat dit een regelmatig gebruikte positie was.

    Punt B

    Later in de video veroveren de Houthi rebellen de positie en beginnen ze te filmen vanuit de positie. Op 26:19 kunnen verschillende elementen in de vlakte achter de positie geïdentificeerd worden. Links vanaf de top: op een afstand een boogvormige rotswand (blauw), een lichtgekleurd gebied op de grond (lichtblauw), een patroon van drie sporen (geel) en een tweede lichtkleurige plek. Rechts twee witte punten (lichtblauw) met dezelfde richting als het naar links draaiende spoor (geel), een strook lossere grond (oranje) en daaronder in de voorgrond een gebied met donkere, rode bodem (oranje).

  • Vergelijkbare scènes volgen voor aanvallen op nabijgelegen posities, die een passage bewaken tussen de randen van het plateau en een kleiner nabijgelegen plateau. De volgende dag krijgen we een close-up van deze outpost (32:28-35:16), uitgerust met een grote hoeveelheid van dezelfde Belgische wapens en bezaaid met munitieverpakkingen.

  • De tweede Saudische positie ten noordwesten van de Alfare vallei

    Het laatste deel van de video toont posities die uitkijken op een passage tussen de rand van het plateau en een nabijgelegen, kleiner plateau. Eerst zien we de aanvallen op de posities en vervolgens close-up beelden van de veroverde posities. Deze kunnen gelokaliseerd worden op Google Maps.

    De video toont vijf verschillende perspectieven (A, B, C, D, E) opgenomen rond het zelfde gebied (de aangeduide lokaties zijn een benadering gebaseerd op de perspectieven in de video). De posities liggen aan een pas tussen 2 hellingen. Op satellietbeelden van maart 2019 zijn militaire voertuigen te zien nabij deze posities, wat een indicatie is dat deze als een permanent of regelmatig gebruikte bewakingspost gebruikt werd door de Saudische militairen. De Houthi beelden bevestigen deze veronderstelling. Ze tonen vlakbij ook een grote hoeveelheid van gebruikte munitieverpakkingen (B) en een munitiedepot (C).

    Perspectief A

    Het eerste gelokaliseerde beeld is genomen op 32:32. Het toont enkel een deel van de weg (geel), dat aan de linkerzijde afgeschermd is door een kleine heuvel (oranje). Aan de rechterzijde van het beeld zijn 2 rotsen (rood) aangeduid als referentiepunt, terwijl links onder de heuvel een vierkante steen (roze), een rotspunt (rood) en een rotswand met bijzondere vorm (blauw) te onderscheiden zijn

    Twee bijkomende beelden die respectievelijk focussen op de linker- en rechterzijde van het oorspronkelijke beeld helpen bij de verdere verificatie van deze locatie. Op 32:33 – linkerzijde – zijn 3 verschillende patronen in de rotswand (blauw, groen, lichtblauw) en 2 patronen van elk 3 stenen geïdentificeerd die ook terug te vinden zijn op de satellietbeelden. De vierkante steen (roze) is gebruikt als referentie met het eerste beeld.

    Voor de rechterzijde is op 32:36 het voertuigspoor (geel) en de 2 rotsen daarboven gebruikt als referentie. De linkse rots (rood) is aangeduid als in het globale beeld voor perspectief A. Voor de tweede rots is een andere kleur gebruikt omdat dit een specifiek patroon vormt met de twee rotsen rechts ervan (oranje). Bijkomend kan de rotspunt op de helling (blauw) op de satellietfoto teruggevonden worden opdat dit een specifieke schaduw creëert op de wand.

    PERSPECTIEF B

    Het beeld op 32:51 van de video toont vooral een grote hoeveelheid verbruikte munitiedozen, maar sommige elementen on de rechterbovenhoek kunnen geïdentificeerd worden, een witte tent (blauw) net achter de heuvel, in de verre achtergrond een voertuigspoor in noordelijke richting (geel) met links van het eerste deel een groener terrein (groen) en aan de rechterzijde 2 rotsen (rood). Bijkomend kan rechts van beide rotsen een donkere gekromde plaatsing van kleinere rotsen (wit) waargenomen worden.

    PERSPECTIEF C

    Op 33:00 gaat de cameraman het Saudische munitiedepot binnen. Sommige elementen op de achtergrond kunnen onderscheiden worden in het bovenste deel van het beeld en geïdentificeerd worden in relatie met het lichtgekleurde voertuigspoor, dat een linksdraaiende kromme vormt: een kleine aardophoping (oranje), 2 kleine struiken (lichtblauw) gevolgd door 5 struiken (groen) in een specifiek patroon, een bleker gebied (wit) naast de weg en op dezelfde lijn als de struiken, en 3 rotsen (rood) zichtbaar op de satellietbeelden.

    PERSPECTIEF D

    Dit perspectief is waarschijnlijk opgenomen vanop de top van de linkse helling. Op 35:10 kunnen verschillende elementen geïdentificeerd worden om deze lokatie te identificeren: 2 convergerende sporen (rood), langs het bovenste spoor drie blekere punten (geel) met verderop nog twee (oranje), een kleine helling naast de gebruikte munitiedozen (paars), een kleine rotswand (blauw) en een grote aardverschuiving in de achtergrond (wit).

    PERSPECTIEF E

    De laatste geolocatie is een verschillend perspectief van het bovenste spoor uit Perspectief D. Op 32:54 is de cameraman gericht naar het zuiden. Het spoor heeft dezelfde samenstelling van lichtgekleurde gebieden (gele cirkels) en volgt hetzelfde patroon, een boog naar rechts gevolgd door een boog naar links (geel, vet). Bijkomend kunnen 2 kleine punten (geel, dun) onderscheiden worden op de satellietfoto in relatie met het eerder aangeduide lichtgekleurde punten.

  • Wrakken en overblijfselen van LAVs en andere voertuigen kunnen nog steeds teruggevonden worden op de satellietbeelden, ook in gebieden niet geïdentificeerd in de video. Daarom kunnen we aannemen dat ook op andere punten gelijkaardige gevechten plaatsvonden.

afbeelding: Yemen Wrath

Conclusie

We kunnen uit dit onderzoek besluiten dat de Saudische Nationale Garde effectief militaire operaties onderneemt op Jemenitisch grondgebied. De aanwezigheid van de LAVs, een militair voertuig dat enkel door de Nationale Garde gebruikt wordt, bewijst hun betrokkenheid bij de operatie gericht op de Jabara vallei einde juli 2019 en hun aanwezigheid op een hele reeks posities in het noorden van Jemen. Kleine en lichte wapens gebruikt door deze Saudische troepen worden in grote mate geproduceerd in en geëxporteerd vanuit België.

De Raad van State heeft reeds verschillende keren exportvergunningen voor gelijkaardig materiaal van FN en Mecar geschorst omwille van het risico dat dit materiaal gebruikt kon worden in Jemen. Elke keer heeft de Waalse gewestregering de vergunning vervolgens ingetrokken en heeft het een nieuwe vergunningsprocedure opgestart, de laatste keer op 24 november 2020. Het is op dit moment niet bekend of nieuwe vergunningen verleend werden. Dit onderzoek toont echter aan dat het risico aangegeven door de Raad van State wel degelijk reëel is. Bij alle nieuwe militaire exporten naar Saudi Arabië van dit materiaal kan het gebruik ervan in de oorlog in Jemen verwacht worden. Elke nieuwe uitvoervergunning zal bijgevolg aan dezelfde gebreken onderhevig zijn.

Dank

Aan dit onderzoek hebben bijgedragen: Hans Lammerant, Daniel Sidoli, Laura Silvia Battaglia en de deelnemers aan de Vredesactie OSINT workshop op 17 oktober 2020.
De verantwoordelijkheid voor de interpretaties en opinies uitgedrukt in deze tekst en voor de inhoud van deze publicatie ligt daarentegen volledig bij Hans Lammerant, Vredesactie

met de steun van Vlaanderen